Budowa wiertła - podstawowe informacje

Innymi rodzajami wiercenia  są wiercenie otworów stożkowych i nawiercanie - czyli wykonywanie nakiełków lub wejścia dla wiertła.
Wiercenie wtórne wykonuje się w przypadku otworów o większej średnicy, gdy zastosowanie pojedynczego wiertła wiąże się z wystąpieniem zbyt dużych oporów lub gdy wymagana jest większa dokładność.

Rozwiercanie stosuje się, gdy zależy nam na  zwiększeniu dokładności wymiarowo-kształtowej otworów oraz osiągnięciu  małej chropowatości powierzchni.
Rozwiercanie możemy podzielić na:

• rozwiercanie zgrubne - z użyciem rozwiertaka zdzieraka,
• rozwiercanie wykańczające – za pomocą rozwiertaka wykańczaka,

Pogłębianie polega na powiększeniu średnicy otworu lub obróbkę powierzchni otworu.
Nawiercanie to operacja wykonania w pełnym materiale otworu bazowego lub jako miejsce do wejścia wiertła w obrabiany materiał.
Gwintowanie jest to operacja polegająca na wykonaniu śrubowego otworu kształtowego przy pomocy narzędzia zwanego gwintownikiem. Gwintownik to narzędzie zwykle trzy- lub czteroostrzowe, posiada zarys krawędzi skrawającej odpowiadający zarysowi nacinanego gwintu. Gwintownik wykonuje podczas gwintowania posuw na obrót, odpowiadający skokowi gwintu.

Narzędzia stosowane podczas obróbki wierceniem

Możemy wyróżnić wiele rodzajów wierteł:

• wiertła kręte - wiertła wykonane ze stali - najczęściej szybkotnącej, z lutowanymi płytkami z węglika, pełnowęglikowe, lub  z ceramiki narzędziowej,
• wiertła składane z zamocowanymi mechanicznie płytkami wieloostrzowymi,
• wiertła piórowe: ze stali, z lutowaną lub mocowaną mechanicznie płytką z węglików spiekanych,
• wiertła lufowe – wiertła do głębokich otworów
• wiertła rurowe – inaczej trepanacyjne,
• wiertła specjalne (np. do otworów wielostopniowych, stożkowych)

Wiertła kręte

Wiertła kręte są to narzędzia trzpieniowe. Najczęściej wykorzystuje się wiertła kręte posiadające dwa ostrza robocze i dwa rowki, którymi powstające w procesie wiercenia wióry są odprowadzane w kierunku części chwytowej. Wiertła te są prowadzone w otworze, za pomocą dwóch łysinek rozmieszczonych śrubowo na walcowej części prowadzącej.

Na rysunkach poniżej przedstawiono budowę wiertła krętego.

Wiertło kręte składa się z dwóch głównych części – części roboczej i chwytowej.
Część robocza składa się z następujących elementów:

• główne krawędzie skrawające,
• wierzchołek i naroża,
• ścin – jest to pierwsza część wiertła, mająca kontakt z obrabianym materiałem
• rowki wiórowe – odprowadzają wióry na zewnątrz otworu,
• łysinki - pomagają stabilizować wiertło w otworze
• rdzeń

Część robocza ma za zadanie zamianę naddatku obróbkowego na wióry, nadanie otworowi właściwego wymiaru średnicy, zapewnienie odpowiedniej dokładności i chropowatości powierzchni, ewakuację wiórów z otworu oraz odpowiednie prowadzenie narzędzia w otworze.

Część chwytowa pozwala na:

• ustalenie wiertła w osi wrzeciona,
• przeniesienie momentu obrotowego z wrzeciona na wiertło,
• zabezpieczenie wiertła przed obrotem wobec gniazda.

Części chwytowe wierteł wykonuje się jako walcowe lub stożkowe – jako stożek Morse'a.

Podczas operacji wiercenia wiertłem krętym w pełnym materiale aktywnych jest pięć krawędzi skrawających: dwie główne krawędzie, dwie krawędzie pomocnicze i krawędź poprzeczna – czyli ścin.

Wiertła jednolite z pokrywanych węglików spiekanych są wykonywane w szerokim zakresie średnic - wiertła ProCUTter dostępne są od 2,5 do 16 mm. Istnieje możliwość ich regeneracji u producenta – powtórnego ostrzenia i nałożenia powłoki.

Narzędzia specjalne, np. wielozadaniowe, mogą być stosowane do wykonywania otworów z jednoczesnym ich fazowaniem, pogłębianiem walcowo-czołowym lub stożkowym. Tradycyjna obróbka otworów wymaga użycia do tego celu najczęściej kilku rodzajów narzędzi. Firma Narzędzia Skrawające Tools może zaoferować narzędzia specjalne własnej produkcji, które pozwalają na skomplikowaną wieloetapową obróbkę za pomocą jednego wiertła stopniowego.